1- غذايي که مي خوريد
همانطور که مي دانيد يکي از بهترين مواد خوراکي انرژي زا ، قند و شکر، قهوه و مواد غذايي کافئين دار است. اما مساله آنجاست که بعد از مصرف اين مواد غذايي و انرژي زايي آن، يک خستگي شديد و نيز نوسانات قند خون به وجود مي آيد.
لذا به دنبال يک برنامه غذايي سالم باشيد، يعني رژيمي حاوي ميوه و سبزي و پروتئين هاي خالص و بدون چربي.
به گفته پزشکان، داشتن يک برنامه غذايي متعادل و سالم تاثير واقعا مثبتي در کاهش خستگي شما دارد و داشتن يک برنامه غذايي نامتناسب، تاثيري عکس.
2- مدتي که مي خوابيد
خيلي از افراد به دليل زندگي پر مشغله و يا به هر دليل ديگري به اندازه کافي نمي خوابند. اگر شما يکي از آنها هستيد، لازم است از مصرف نوشيدني هاي کافئيني چند ساعت قبل از خواب جدا خودداري کنيد. قبل از خوابيدن تلويزيون را خاموش کرده و محل خوابتان را آرام و بدون استرس نماييد.
کم خوني يکي از شايع ترين دلايل احساس خستگي دائمي است که با انجام يک آزمايش خون ساده مي توان به آن پي برد. اين مشکل بيشتر در زنان وجود دارد، مخصوصا خانم هايي که قاعدگي سخت و طولاني مدت را تجربه مي کنند
3- ميزان ورزش و فعاليت بدني شما
ورزش هاي روزانه مثل پياده روي، اگرچه نقش موثري در افزايش سطح انرژي و شادابي روحي و جسمي شما دارند، اما لازم است برنامه هاي ورزشي را به گونه اي تنظيم کنيد که حداقل سه ساعت با زمان خواب شب شما فاصله داشته باشند، مخصوصا ورزش ها بدنسازي و ورزش هاي سنگين. لازم است حداقل 3 تا 4 ساعت قبل از خواب اين ورزش ها تمام شده باشند.
توجه: درست است که شروع ورزش، حتي ورزش سبکي نظير پياده روي در افرادي که تا به حال کم تحرک بوده اند، عامل اصلي خستگي آنها مي شود، اما واقعيت آن است که تداوم اين ورزش ها به مرور به يک عامل انرژي دهنده تبديل خواهد شد.
اما آيا دلايل جدي تري هم براي خستگي وجود دارند؟
دلايل خستگي که در بالا به آنها اشاره کرديم به نظر ساده مي آيند و با تغييرات ساده اي در سبک زندگي قابل دسترس هستند. اما شايع ترين دلايل احساس خستگي آنهايي هستند که در ادامه مي خواهيم به آنها بپردازيم.
پس اگر شما بعد از اصلاح سه علت بالا، همچنان احساس خستگي مزمن را داشتيد، ممکن است پاي يکي از مشکلات زير در ميان باشد:
4- کم خوني
کم خوني يکي از شايع ترين دلايل احساس خستگي دائمي است که با انجام يک آزمايش خون ساده مي توان به آن پي برد. اين مشکل بيشتر در زنان وجود دارد، مخصوصا خانم هايي که قاعدگي سخت و طولاني مدت را تجربه مي کنند.
درمان کم خوني به علت اصلي کم خوني و نوع آن بستگي دارد. اما از آنجايي که شايع ترين نوع کم خوني در جامعه ما کم خوني ناشي از فقر آهن است يک رژيم غني از مواد غذايي آهن دار و يا مصرف شربت و قرص آهن مي تواند درمان کننده باشد. البته بايد به پزشک مراجعه کنيد تا علت کم خوني شما را تشخيص دهد و نبايد خودسرانه قرص آهن بخوريد.
5- کمبود مواد مغذي
مواد مغذي مانند پتاسيم و منيزيم نقش مهمي در سوخت و ساز بدن و انرژي زايي دارند. کمبود اين مواد مغذي در بدن را نيز مي توان با انجام آزمايش خون تعيين کرد.
6- مشکلات غده تيروئيد
پر کاري و کم کاري تيروئيد هر دو باعث احساس خستگي مي شوند. با توجه به شيوع بالاي بيماري هاي تيروئيد، لازم است با انجام يک آزمايش خون از وضعيت هورمون هاي تيروئيد خود مطلع شويد.
7- ديابت
گروهي از بيماران ديابتي که همواره قند خون تنظيم نشده دارند، چه آنهايي که دارو مصرف مي کنند و چه آنهايي که داروي خاصي را استفاده نمي کنند، معمولا در ملاقات با پزشک خود احساس خستگي و بي حالي را گزارش مي کنند.
پس اگر شما احساس بي حالي و خستگي دائمي، تاري ديد، پر ادراري و پرنوشي داريد، به شما توصيه مي کنيم که آزمايش قند خون ناشتا را حتما انجام دهيد.
8- افسردگي
اگر شما احساس خستگي و کسالت داريد و اين احساس همراه است با احساس نااميدي، غم و اندوه و کاهش اشتها، احساس مي کنيد چيزي شما را خوشحال نمي کند و دليلي براي خوشحالي و شادي نمي بينيد، ممکن است به افسردگي مبتلا شده باشيد.
پس اين احساس را دست کم نگيريد و با مراجعه به روانپزشک، از تشديد اين علائم و جدي تر شدن بيماري افسردگي خود پيشگيري کنيد.
9- اختلالات خواب
اگر هيچ وقت احساس سرزندگي و پر انرژي بودن نداريد، يکي از علت هاي ممکن، اختلالات خواب است، مخصوصا اگر در زمان خواب خر و پف هم مي کنيد. خور و پف مي تواند يکي از علائم بيماري آپنه خواب باشد.
آپنه خواب يکي از شايع ترين اختلالات خواب است. مبتلايان به اين بيماري در خواب دچار قطع و وصل شدن تنفس مي شوند، اما براي اين بيماري درمان نيز وجود دارد.
10- بيماري قلبي تشخيص داده نشده
خستگي مي تواند علامت بيماري قلبي نيز باشد، مخصوصا در زنان. محققان مي گويند اگر شما با ورزش کردن مشکل داريد، ورزش را از سطح سبک شروع کنيد.
اما اگر بعد از مدتي حتي با کاهش شدت ورزش، شما همچنان احساس ناراحتي مي کرديد، ممکن است بيماري قلبي تشخيص داده نشده علت خستگي شما باشد.
در آخر يک بار ديگر تاکيد مي کنيم:
در درجه اول لازم است سه علت اول ذکر شده در بالا را بررسي کرده و آنها را اصلاح کنيد. اگر بعد از اصلاح اين مشکلات، وضعيت خستگي و کسالت شما همچنان ادامه داشت، علت را در ساير موارد جستجو کنيد.