تعاريف و اصطلاحات

1- قطعه‌مالكيت:قطعه‌زمين‌داراي‌حدود مشخص و سند مالكيت رسمي .

2- تفكيك: تقسيم يك قطعه مالكيت به چند قطعه مالكيت جهت استفاده واحد يا مختلف(عكس عمل تجميع).

3- تجميع: ادغام چند قطعه مالكيت جهت استفاده واحد يا مختلف ( عكس عمل تفكيك )

4- مساحت قطعه مالكيت يا مساحت زمين : مساحت محاسبه شده از ابعاد مندرج در سند مالكيت رسمي .

5-سطح‌ساختماني‌يازيربنا:سطح‌ساخته‌شده‌درمجموعه‌طبقات‌ساختمان .

6- ارتفاع ساختمان يا بنا : فاصله مرتفع ترين نقطه بام و در صورت وجود سقف شيبدار مرتفع ترين خط الراس بام از سطح گذر اصلي .

7- سطح‌معبر:متوسط‌ارتفاع‌بالاترين و پائين‌ترين نقطه گذرها ، گذرهاي مشرف به قطعه مالكيت .

8- پيلوت: قسمتي از ساختمان هم سطح گذر كه به صورت فضائي شامل ستونها و بدون ديوارهاي جداكننده بوده و فاصله زير سقف آن از گذر 20/2 الي 5/2 باشد .

9- زيرزمين: قسمتي از ساختمان كه ارتفاع روي سقف آن از سطح گذردرقسمت‌مربوطه‌حداكثر20/1 متر باشد ويا محوطه پيلوت .

10- طبقه همكف: قسمتي از ساختمان كه فاصله كف آن از سطح گذر حداكثر 20/1 متر و يا ارتفاع سقف آن از گذر بيش از 20/1 متر باشد و همچنين طبقه روي پيلوت .

11-طبقات‌فوقاني:كليه‌طبقات‌ساختمان‌كه‌روي‌طبقه‌همكف ساخت شود .

12- برقطعه مالكيت يا بر زمين: قسمت يا قسمتهائي از حدود يك مالكيت كه مجاور گذر قرار داشته باشد.

13- فضاي آزاد (حياط): سطحي از قطعه مالكيت كه در آن هيچگونه ساختماني احداث نشده و فقط براي درختكاري ، گلكاري ، استخر . حوض ، آب نما ايوان غيرمسقف و ساير استفاده هاي محوطه سازي تخصيص داده شده باشد .

14- پاركينگ : محل نگهداري صرفاّ وسائل نقليه به غير از محوطه ادارات ، محلهاي كار و غيره كه هر آن قابل دسترسي باشد .

15- ايوان: سطح سرپوشيده در طبقه همكف كه بين ساختمان و فضاي آزاد قرار گيرد

16-بالكن:سطح‌سرپوشيده‌درطبقات بنا كه حداقل يك‌طرف آن باز شد .

17- تراس يا مهتابي : سطح ساختمان غير مسقف به غير از بام .

18-پيش‌آمدگي‌ياكنسول:هرگونه‌بيرون‌آمدگي‌ساختمان‌درطبقات‌فوقاني.

19- درخت : در ضوابط طرح تفصيلي اصفهان درخت به گياهاني اتلاق مي شود كه حداقل ارتفاع آن دو متر و محيط آن 50 سانتي متر باشد .

20- باغ : قطعه مالكيتي يا زميني كه به ازاء هر 5 متر مربع آن حداقل يك درخت وجود داشته باشد .

21- سطح مشرف: سطوحي از ساختمان كه در حريم اشراف ساختمان ديگري قرار گيرند .

22- محور اصلي بنا : محوريست به موازات طول قطعه مالكيت و عمود بر جهت غالب بدنه مشرف به حياط اصلي قطعه مالكيت ، در شهر اصفهان اين محور عموماّ داراي جهت شمالي - جنوبي مي باشد

23-حريم اشراف: فضائي كه بين سطوح فرضي با زاويه 45 درجه نسبت به‌محوراصلي‌بنا ازجنوبي ترين نقطه منتهي اليه شرقي و غربي بنا قرار گيرد .

24-حريم‌سايه‌اندازي: فضائي است فرضي كه بين سطح زمين و سطح بازاويه32درجه‌ازپائين‌ترين‌نقطه‌برمجازساختمان?‌به سمت جنوب قرار مي‌گيرد .

25-تغييراساسي: هرگونه تغيير در داخل و يا خارج بنا كه صرفاّ به منظور ايجاد فضاي جديد و يا گسترش فضاهاي موجود ساختمان باشد .

26-تغييرغيراساسي: اقدامات ساختماني كه شامل تغيير اساسي نگردد مانند جابجا كردن ديوارهاي غيرباربر ، پنجره ها ، درها و غيره .

27-تعمير اساسي: هرگونه تعمير در سازه بنا شامل ستون ، ديوار و يا سقف كه از لحاظ ايمني و استحكام ساختمان حائز اهميت باشد .

28- تعميرغيراساسي: اقدامات تعميراتي ساختمان كه شامل تعريف تعمير اساسي نگردد ، مانند لوله كشي ، سيم كشي ، رنگ آميزي و غيره .

29-واحدمسكوني: مجموعه فضاهايي كه براي سكونت يك خانوار در نظر گرفته شده و داراي ورودي مستقل بوده و قسمتي از آن به آشپزخانه ، توالت و حمام اختصاص يافته باشد .

30-مالكيت‌همجوار: قطعه مالكيت داراي مرز مشترك با قطعه مالكيت موردنظر .

31-مجتمع‌مسكوني: مجموعه واحدهاي مسكوني با تعداد 10 واحد مسكوني و بيشتر در يك قطعه مالكيت كه داراي ورودي يا وروديها و?فضاي عمومي مشترك باشد .

32-مجتمع تجاري:مجموعه‌واحدهاي تجاري يا تعداد 10 واحد تجاري وبيشتردريك قطعه مالكيت كه داراي ورودي يا وروديها و فضاهاي عمومي مشترك باشد.

33-مجتمع پزشكي: مجموعه واحدهاي پزشكي با تعداد 5 مطب پزشك يا واحد خدماتي وابسته به حرفه پزشكي و بيشتر در يك قطعه مالكيت كه داراي ورودي يا وروديها و فضاهاي عمومي مشترك باشد.

34-حياط‌خلوت:فضاهاي ‌غيرمسقف ‌يا با سقف ‌شفاف‌ كه ‌بيرون ‌ساير فضاهاي ساختمان قرار گيرد و از آن براي نورگيري و تهويه استفاده شود .

35- پاسيو: فضاي غيرمسقف يا با سقف شفاف كه بين ساير فضاهاي ساختمان قرار گيرد و از آن براي نورگيري و تهويه استفاده شود .

36- كاربري يا نحوه استفاده: نوع فعاليت و بهره وري از ساختمان و يا زمين به صورت موقت يا دائم .

37- كاربري مسكوني : استفاده از قطعه مالكيت به منظور سكونت .

38- مسكوني ويژه: قطعات مالكيت مسكوني واقع در محوطه‌هاي عمومي كه مشمول ضوابط و مقررات خاص گشته اند .

39-كاربري پيشنهادي باحفظ‌ساختمان: قطعات مالكيت مسكوني كه بناي آن از نظر تاريخي و معماري با ارزش شناخته شده و براي آن طبق‌نقشه‌هاي‌طرح‌تفصيلي‌كاربري‌خدمات عمومي در نظر گرفته شده است.

40- كاربري تجاري: استفاده از قطعه مالكيت به منظور فعاليت هائي كه به نحوي موجب عرضه كالا در قبال دريافت وجه مي باشد . به لحاظ اينكه در نقشه‌هاي طرح تفصيلي شهر اصفهان تفكيك واحدهاي كوچك خدماتي شخصي و كارگاهي غيرمزاحم از واحدهاي تجاري امكانپذير نبوده، اين قبيل واحدها نيز در گروه كاربريهاي تجاري منظور شده اند .

41- تجاري ويژه با ارزش تاريخي: قطعات مالكيت تجاري واقع در بازار و محوطه هاي اطراف آن طبق نقشه هاي طرح تفصيلي .

42- كاربري‌مختلط تجاري-مسكوني-پاركينگ: استفاده واحد يا مختلط از يك قطعه مالكيت به منظور كاربريهاي مسكوني، تجاري و پاركينگ براساس ضوابط طرح تفصيلي .

43-كاربري‌باغ:استفاده از قطعه مالكيت به منظور فعاليتهاي باغداري .

44-كاربري‌كشاورزي: استفاده از قطعه مالكيت به منظور فعاليت كشاورزي و زراعت .

45- كاربري كارگاهي : استفاده از قطعه مالكيت به منظور انجام فعاليتهاي توليدي كارگاهي و فعاليتهاي خدمات تعميراتي .

46- كاربري صنعتي: استفاده از قطعه مالكيت به منظور انجام فعاليتهاي توليدي صنعتي .

47- كاربري خدمات عمومي : استفاده از قطعه مالكيت جهت آن دسته از خدماتي كه مستقيماّ از سوي ارگانهاي دولتي ارائه مي شود و يا اداره و كنترل آنها به نحوي به ارگانهاي دولتي مربوط است . اينگونه خدمات در انواع ذيل دسته بندي مي شوند :

48- اداري انتظامي : مراكز ستادي ادارات ، بانكها ، سازمانها ، نهادها و ديگر ارگانهاي دولتي و وابسته به دولت و مراكز انتظامي .

49- آموزش عالي و فني و حرفه اي : مراكز آموزشي فني‌وحرفه‌اي ، مراكز تربيت معلم ، مدارس عالي و دانشگاهها .

50-آموزشي:كودكستان،دبستان،مدرسه‌راهنمائي ، دبيرستان و هنرستان

51-بهداشتي-درماني:گرمابه‌عمومي،درمانگاه ،كلينيك و بيمارستان .

52- پاركينگ

53- جهانگردي : مسافرخانه ، مهمانسرا ، متل ، هتل و كمپينگ .

54-فضاي‌سبز:محل‌بازي‌كودكان، پارك و فضاي سبز و شهرك بازي .

55- مذهبي- فرهنگي: كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان ، كتابخانه عمومي ، نمايشگاه ، موزه ، سينما ، تئاتر، مسجد ، امامزاده ، كليسا ، كنيسه و ديگر اماكن مذهبي .

56-كاربري‌تأسيسات‌وتجهيزات‌شهري:مراكزمخابرات،پمپ بنزين ، تصفيه‌خانه فاضلاب و آب، منبع آب و مخازن نگهداري سوخت و تأسيسات برق ، مراكز خدمات ايمني شهرداري .

57-كاربري‌خدمات‌وروديهاي‌شهر: استفاده به منظور متل، هتل، كميپنگ، فضاي سبز، رستوران، فضاهاي سرباز و سرپوشيده ورزشي، تجاري و فضاهاي مذهبي - فرهنگي موردنياز محوطه .

58-كاربري‌اراضي‌ذخيره‌خدماتي: استفاده از قطعه مالكيت به منظور رفع نيازهاي خدماتي عمومي در دراز مدت .

59-كاربري‌اراضي‌ذخيره: استفاده از قطعه مالكيت به منظور رفع نيازهاي خدماتي عمومي و استفاده مسكوني به منظور تأمين زمينهاي معوض محوطه هاي خدماتي مصوب .

60-كاربري كمربند سبز حفاظتي و جنگلكاري: استفاده از قطعه مالكيت به منظور ايجاد جنگل و ديگر فضاهاي سبز حفاظتي .

61-محوطه‌هاي عمومي: محدوده‌هايي هستند كه زمين و قطعات مالكيت واقع درحاشيه معابر اصلي شهر را در برمي‌گيرند و عمدتاّ جهت كاربريهاي خدمات عمومي، مسكوني ويژه، تجاري و پاركينگ مورداستفاده قرارمي‌گيرند،محوطه‌هاي‌تاريخي‌نيزجزءاين محوطه‌ها درنظرگرفته شده‌اند .

62-محوطه بازسازي: محوطه‌هايي هستند كه به دليل تراكم بالاي جمعيت و كالبد نامطلوب و فقدان اساسي خدمات عمومي، در طرح تفصيلي مورد برنامه‌ريزي و طراحي واقع نشده و بازسازي آنها در قالب يك طرح جداگانه پبشنهاد گرديده است .

63-واحدغيرمستقل‌خدماتي- كارگاهي : واحدهائي كه قسمتي از واحدهاي‌مسكوني را تشكيل مي‌دهند و داراي درب مستقل از ورودي بناي مسكوني نباشند .

64- مركز محله : محدوده ايست كه جهت استقرار خدمات محله‌اي مانند واحدهاي تجاري براي خريدهاي روزمره، مسجد، حمام، كودكستان، دبستان، كتابخانه، پارك، فضاي‌سبز و ورزشي محله‌اي براساس طرح تفصيلي در نظر گرفته مي شود .

ج

65- مركز ناحيه : محدوده ايست كه جهت استقرار خدمات ناحيه‌اي مانند واحدهاي تجاري براي خريدهاي روزمره و هفتگي، مسجد، مدرسه راهنمائي، دبيرستان، درمانگاه، پارك، فضاي‌سبز، ورزشگاه و واحدهاي كوچك خدماتي غيرمزاحم براساس طرح تفصيلي در نظر گرفته مي شود .

66- مركزمنطقه‌شهري: محدوده اي است جهت استقرار خدمات منطقه‌اي مانند واحدهاي تجاري با عملكرد منطقه‌اي، مسجد بزرگ، كتابخانه بزرگ، تئاتر، سينما، شعبات ادارات، هنرستان، واحدهاي آموزشي فني-حرفه‌اي، شعبات ادارات،كلينيك،بيمارستان،مجموعه ورزشي ،متل و هتل و ساير فعاليتهاي خدماتي با عملكرد منطقه‌اي كه براساس طرح تفصيلي درنظر گرفته مي‌شود .

67-محورهاي‌شهري:خيابانهائي هستند كه كاربري غالب در جوار آنها خدمات عمومي، مختلط مسكوني- تجاري- پاركينگ و مسكوني ويژه مي‌باشد . اين محورها در نقشه‌هاي طرح تفصيلي نشان داده شده اند .

68- اتوبانها-بزرگراههاو يا آزادراهها: اين گذرها بالاترين سطح سرويس را در ميان شبكه گذرهاي شهري ارائه داده و دسترسي قطعات مالكيت برآنها ممنوع و انشعاب گذر از آنها بسيار محدود مي‌باشد تقاطع‌ها تنها با ساير آزادراهها و ياحداكثرباگذرهاي‌شرياني‌وبه‌صورت‌غيرمسطح‌است.اينگونه‌گذرهاعموماًكمربنديهاي شهروارتباط بين شهري را تشكيل مي‌دهند و حداقل عرض آنها 60 متر مي‌باشند .

69- گذر شرياني درجه1و2: اين گذرها شبكه اصلي شهر را تشكيل مي‌دهند و تمامي حركات ترافيكي طولاني داخلي شهر بايستي در اين گذرها عبور داده شود .

70-گذرهاي‌جمع‌وپخش‌كننده‌اصلي:اين گذرها ترافيك را در داخل مناطق شهر توزيع مي‌نمايد، حداقل عرض اين گذرها 24 متر مي‌باشد. اينگونه‌گذرهااتصال‌بين‌گذرشرياني‌وجمع‌پخش‌كننده‌فرعي‌رابرقرارمي‌نمايند .

71-گذرجمع‌وپخش‌كننده‌فرعي: اين دسته از گذرها ترافيك را در داخل‌نواحي‌شهري توزيع و ارتباط بين گذرهاي دسترسي‌ و جمع ‌و پخش‌كننده فرعي را تشكيل‌مي‌دهند.حداقل‌عرض‌اين‌گذرها10مترمي‌باشد.

72-گذردسترسي: اين گذرها دسترسي به بناها و محوطه‌هاي داخل محلات و واحدهاي كوچك شهري را تأمين مي‌نمايند. حداقل عرض اين گذرها (بجزء گذرهاي پياده و تاريخي) 6 متر است.

73-گذرهاي‌باارزش‌تاريخي:گذرهايي‌هستندكه از گذشته‌هاي دور در درون شهر بجا مانده‌اند و فضا و بدنه‌هاي آنها داراي ارزش تاريخي و معماري‌مي‌باشد و ترافيك سواره در اينگونه گذرها در حداقل ممكن است .

74-گذرهاي‌پياده:گذرهايي هستند كه ترافيك سواره در آنها ممنوع گرديده وحداكثرعبور وسائط‌نقليه‌عمومي‌و اضطراري در آنها مجاز مي‌باشد .

75-معابراصلي‌بامحدوديت‌ترافيك‌سواره: خيابانهايي هستند كه ترافيك سواره در آنها ممنوع گشته و عبور محدود ترافيك وسائط نقليه عمومي در آنها مجاز دانسته شده است .

76- شهر قديم:محدوده تقريبي اصفهان در اوان صنعتي شدن آن كه محوطه‌محصوربين‌خيابانهاي ‌سروش،مدرس،ادامه‌مدرس،رباط،خرم،خيام، وحيد، كشاورز ، دانشگاه ، سعادت آباد ، سجاد و بزرگمهر را در برمي‌گيرد .

77- منطقه تاريخي : محوطه‌اي است كه محدوده آن در تاريخ 23/8/67 به تصويب شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران رسيده است

78- عرصه‌وحريم‌بازارومجموعه‌فرهنگي-تاريخي: محدوده‌اي است كه بازار و ديگر محوطه‌ها و آثار با ارزش تاريخي شهر اصفهان را در برمي‌گيرد و تابع ضوابط و مقررات خاص سازمان ميراث فرهنگي مي باشد.

79-منطقه‌تاريخي‌حفاظت‌شده‌جلفا: محدوده‌اي ‌كه‌ جلفاي ‌قديم ‌را در برمي‌گيرد.
80-تعريف سيماي شهـر: حس و ادراك از فضاهاي شهري كه بر مبناي الگو، ساختارهاي كالبدي و اجتماعي و شكل شهر در فرآيند زندگي جمعي و فردي‌به‌صورمختلف القا مي‌گرددتعريف‌سيماي‌شهررا به‌دست‌ميدهد.

81-باغ شهري: به باغ‌هاي‌عمومي‌گفته‌مي‌شودكه در متن شهر قرار دارند وعلاوه بر اينكه مورد استفاده "وقت آزاد" شهروندان قرار مي‌گيرند، مواقعي به مثابه عنصر ارتباط دهنده بخشي از شهر به بخش ديگر عمل ميكنند.

82-فضاي سبز خطي: به فضاي سبز نسبتاًَ كم عرض و طويل اطلاق مي‌شود كه در آن مي‌توان حركت كرد.
83-منظـر:همه‌چيزطبيعي‌ومصنوع،به‌طور نسبي ‌ثابت ‌و متغير و همچنين ‌متحرك،كه‌توأم‌بايكديگردرسلسله‌مراتبي‌ازسطوح‌درمعرض‌ديد قرار مي‌گيرند.
84-جان پناه بام: ديواره‌هاي‌كه‌درلب‌بام‌با ارتفاع معيني ساخته مي‌شود.
85- نماي ‌عمومي‌بنا: آن ‌قسمت ‌از نماي‌ بدنه ‌ساختمان ‌كه ‌در فضاي‌عمومي كوچه، معبر، خيابان، تقاطع و ... قابل رؤيت مي باشد